Defter tutan çiftçilerin veya toptancı niteliğinde bulunan ticari şirketlerin, defter tutmayan çiftçilerden satın aldıkları ürünler karşılığında fatura yerine düzenledikleri ticari belgeye müstahsil makbuzu denir.
Defter tutan çiftçi veya toptancıların defter tutmayan çiftçilerden satın aldıkları ürünlerin satın alındığını göstermeye yarar.
Müstahsil makbuzları, fatura ve fatura yerine geçen vesikalar gibi noterden tasdik ettirilerek veya anlaşmalı matbaalarca bastırılarak kullanılabilmektedir.
Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden mal alımlarında, fatura yerine geçen müstahsil makbuzu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 235. maddesine göre kağıt ortamda düzenlenmektedir. Bu belge, elektronik ortamda düzenlenen e-Müstahsil Makbuzu uygulamasıyla, elektronik olarak izlenebilir ve düzenlenebilir. Bu dijital dönüşüm, müstahsil makbuzunun kağıt yerine elektronik ortamda oluşturulmasını ve yönetilmesini sağlar.
Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshası fatura yerine geçer.